Dünya nüfusunun yaklaşık %10'u hayatları boyunca belirli dönemlerde böbrek taşı hastalığı geçirmektedir. Böbrek taşı oluşumu en yaygın rastlanan hasta grubu:
Böbrek ve mesane taşları oluşurken her zaman belirti vermese de belirtilerden biri veya birkaçı varsa üriner sisteminizde taş olabilir.
Taş oluşumuna neden olan idrarda bazı maddelerin konsantrasyonlarının aşırı yüksek olması, inhibitör olarak kabul edilen bazı maddelerin taşlı hasta idrarlarında daha az olması, matriks olarak kabul edilen bazı moleküllerin taş oluşumunu başlatıcı etkisi, aşırı güneş ışığı, beslenme özellikleri ve az sıvı alımı ile idrar Ph değişiklileri temel olarak belirlenen etmenlerdir.
Genetik faktörlere, diyet alışkanlıklarına, iklime, içilen suyun kalitesine ve yaşam tarzına bağlı olarak oluştuğu ifade edilen böbrek taşı çeşitleri Tabloda görülmektedir.
Tablo. Böbrek taşlarının sınıflandırılması [1].
İNORGANİK | ORGANİK | KARIŞIK |
---|---|---|
Kalsiyum Oksalat Monohidrat (COM) | Magnezyum Amonyum Fosfat (Struvite) | Kalsiyum Oksalat/ Ürik asit (CO/UA) |
Kalsiyum Oksalat Dihidrat (COD/HAP) | Ürik asit | - |
Kalsiyum Fosfat; hidroksilform (HAP) | Sistin | - |
Karbonat form (Karbonat apatit) | Ksantin | - |
Kalsiyum hidrojen fosfat (Brushite) | - | - |
Böbrek taşı tipinin bilinmesi öncelikle oluşum mekanizması ve tekrar oluşumunun önlenmesi açısından büyük önem taşımaktadır, ayrıca sağlığınızla ilgili diğer sorunların belirlenmesinde de yardımcı olur.
Taş tipinin bilinmesi;
açısından önem taşımaktadır.
Organik ve inorganik bileşime sahip böbrek taşları için uygulanan tedavi yöntemi ve diyet farklıdır. Özellikle organik-inorganik karışıma sahip böbrek taşlarının belirlenmesi yeniden taş oluşumunu engellemek için uygulanacak tedaviye yanıt verilmesi açısından önemlidir, bu sebeple böbrek taşları lazerle malzeme analiz yöntemleri (LIBS ve Raman spektroskopisi) ile belirlenmektedir [2, 3, 4].
Yapılan son araştırmalar böbreğinde taş oluşum hikayesi bulunan bir hastanın tekrar taş oluşturma yüzdesinin 5 yıl içinde %40-60 oranında tekrarlandığını göstermektedir, hastanın taş çeşidine göre tekrarlama oranı farklılık göstermektedir [5].
Böbrek taşları birden çok bileşimin kombinasyonundan oluşabilir, böbrek taşlarının tekrar oluşumunu engellemek için ürik asit, struvit, sistin ve kalsiyum okzalat taşlarında içeriğinin belirlenmesi ve ürologlar tarafından önerilen ilaç tedavisi ve uygulanan diyet farklılıkları ile taş çeşidinin bilinmesinin tekrar taş oluşma riskini en aza indirmek açısından da önemlidir. Bazı taş türlerinin tekrar oluşumunu önlemek için yeme alışkanlıklarının (diyetin) değiştirilmesi gerektiği bildirilmektedir.
Böbrek taşı analizi için ülkemizde; IR ve XRD yöntemleri kullanılmaktadır.
Taş tipinin ve taştaki eser elementlerin analizi için Lazerle Oluşturulan Plazma Spektroskopi ve Raman Spektroskopisi yöntemleri kullanılmaktadır. Böylece taşın hem elemental hem de moleküler yapısı hakkında bilgi sahibi olunmaktadır.
Ayrıca, diğer yöntemlerde büyük boyutta taş gerekirken (en az leblebi tanesi büyüklüğünde), Lazer ile analiz yapılan LIBS ve Raman yöntemlerinde milimetre boyutunda taş (mercimek tanesi büyüklüğünde) olması yeterlidir.
Üriner sistem taşları gönderilmeden önce;
Başvuru formundaki tüm bilgiler (hasta, doktor ve hastane ad ve iletişim bilgileri) doldurulmalı, kapalı kaptaki üriner sistem taşı ve banka dekontu ile birlikte adresimize gönderilmelidir.
Analiz sonucu hem hasta hem de doktorun eposta adreslerine gönderilecektir.
Analiz sonucunun onaylı çıktısı ayrıca hastanın posta adresine gönderilecektir.